تاریخچه جالب شیر های گیاهی - مجله میکونوس

این جانشین غیر لبنی شیر چه از بادام و جو، و چه از نخود یا سویا تهیه شده باشد، در سال های اخیر در بیشتر سوپرمارکت ها در دسترس است. گزارش سال 2021 پژوهشگران بازار مینتل نشان داد که در انگلستان از هر سه نفر یک نفر از شیرهای گیاهی در رژیم غذایی روزانه خود استفاده می کند.

اما شیر های گیاهی پدیده ای نوظهور نیستند و نشانه های وجود آنها به صد ها سال پیش می رسد.

شیر بادام

در سال 2020 مصرف کنندگان بریتانیایی بیش از 105 میلیون پوند برای خرید شیر بادام پرداخته اند، نوشیدنی ای که تاریخ آن به هزار سال پیش بر می شود.

تا جایی که می دانیم اولین اشاره به شیر بادام در متون طبی قرون وسطی در حدود قرن هشتم تا دوازدهم آمده است که استفاده از آن را برای درمان سرفه یا تنگی نفس توصیه کرده اند.

در قرن سیزدهم و چهاردهم شیر بادام در دستورات غذایی جای خاصی داشته، به ویژه در بغداد و مصر که بادام محبوب و فراوان بوده است. تجارت و بازرگانی راه آن را به سوی اروپا باز کرد و در جوامع مسیحی مورد پسند قرار گرفت چون در دوران پرهیز و روزه و زمانی که از خوردن لبنیات خودداری می کردند، می توانست جانشین شیر گاو شود.

شیر بادام علاوه بر اینکه جانشین غیر لبنی محبوبی به جای شیر است، اثرات قابل توجه زیست محیطی هم دارد. شرایط تولید آن پایدار تر از محصولات لبنی است، برای مثال برای تولید یک لیوان 200 میلی لیتری شیر بادام فقط نیاز به حدود 74 لیتر آب داریم.

شیر سویا

همانند شیر بادام، شیر سویا هم پیشینه ای چند صد ساله دارد.

از شیر سویا که با خیساندن و آسیاب کردن دانه های سویا و سپس جوشاندن و از صافی گذراندن آن تهیه می شود، برای اولین بار بر روی یک لوح سنگی بازمانده از قرن اول تا سوم در چین نام برده شده است.

باور عموم این است که شیر سویا اگر ملایم گرم شود، نسبت به شیر گاو آسان هضم تر است و به همین دلیل در قرن هجدهم خوراک محبوب کوی و برزن در چین بوده است. تولید انبوه شیر سویا برای اولین بار در سال 1910 آغاز شد، زمانی که اولین کارخانهٔ تولید شیر سویا در پاریس آغاز به کار کرد.

شیر نارگیل

می توانید یک نارگیل را بشکنید و آب آن را بنوشید تا تشنگی تان بر طرف شود اما اگر کمی بیشتر زحمت بکشید، می توانید شیر نارگیل تهیه کنید.

شیر نارگیل نه فقط جانشین غیر لبنی خوبی به جای شیر است، بلکه پای ثابت بسیاری از دستور های غذایی با کاری است.

در دستور تهیه شیر بادام خانگی برای یک لیتر شیر بادام حدود 92 بادام لازم است

با رنده کردن میوهٔ نارگیل و ترکیب آن با آب گرم می توانید شیر درست کنید. کاری که به احتمال زیاد حدود 5 هزار سال پیش انسان برای اولین بار انجام داده است.

گمان بر این است که تهیهٔ شیر نارگیل را، مردم آسترونزیایی یا ساکنان منطقه های مانند ماداگاسکار، ناحیهٔ دریایی آسیای جنوب شرقی و جزایر اقیانوس آرام آغاز کرده باشند. شواهدی از وجود رنده های مخصوص نارگیل در میان مهاجران آسترونزیایی (یکی از بزرگ ترین مهاجرت های انبوه آن زمان) در حدود 3 هزار تا 1500 پیش از میلاد به دست آمده است.

این نوشیدنی از حدود 2 هزار سال پیش به طور وسیع به ویژه در هند و جنوب شرقی آسیا نه فقط نوشیده شد، بلکه به یکی از عناصر اصلی در آشپزی این منطقه ها تبدیل شد.

شیر جو

شیر بادام قدمتی طولانی دارد اما شیر جو نسبت به آن محصول نو تری است.

ریکارد اوست، دانشمند علوم تغذیه سوئد این شیر را برای اولین بار در حدود سال 1990 تهیه کرد. او در زمینهٔ حساسیت به لاکتوز تحقیق می کرد و در پی تولید محصول کاملاً نوی بود.

ریکارد در تولید شیر جو به عنوان جانشین شیر از موهبت محصول سرشار و فراوان مزارع جو در سوئد برخوردار بود. او از آنزیم هایی استفاده کرد تا جو را به نوشیدنی مقوی و شیر مانندی تبدیل کند و به آن روغن های گیاهی افزود و میزان متفاوتی چربی به آن افزود تا مانند شیر گاو شود. او شرکت سوئدی اوتلی را تأسیس کرد که یکی از مشهور ترین تولید کنندگان شیر گیاهی در جهان است.

هر چند این محصول حدود 30 سال است تولید می شود، اما اکنون در بریتانیا از شیر بادام جلو زده و محبوب ترین شیر غیر لبنی شده است.

شیر نخود

ممکن است تصور نوشیدن شیر سبز رنگ دل به هم زن باشد، اما نگران نباشید شیر نخود هیچ شباهتی به یک بشقاب نخود سبزی که معمولاً می خورید ندارد.

این شیر از لپهٔ نخود زرد که در جنوب اروپا، شمال آفریقا و آسیا می روید تهیه می شود. برخلاف شیرهای گیاهی دیگر نخود ها در آب خیسانده نمی شوند تا از آنها نوشیدنی تهیه شود در عوض آسیاب می شوند و آرد آنها فرآوری می شود تا پروتئین آن از فیبر و نشاسته جدا شود.

پروتئین پس از تصفیه با آب و مواد دیگری ترکیب می شود. محصول نهایی نوشیدنی سرشار از پروتئین و کلسیم است که برای تولید آن میزان کمتری آب مصرف می شود.

شیر نخود محصول نوی است که در سوپر مارکت ها عرضه می شود. در بریتانیا برای اولین بار در سال 2019 به بازار آمد، پس از آنکه در سال 2015 برای اولین بار در آمریکا عرضه شده بود. البته این آخرین محصول نوظهور در میان شیر های گیاهی نیست، قرار است شیر سیب زمینی هم در سال 2022 وارد بازار شود.