عرضه خودرو و مسکن در بورس امکان پذیر است؟ - مجله میکونوس

جهت دریافت خدمات پتینه با گروه ساختمانی آبان در ارتباط باشید. هر گونه خدمات رنگ آمیزی با تکنیک های مدرن پتینه کاری را به ما بسپارید.

بعضی می گویند با ورود خودرو و مسکن به بورس شاهد افزایش قیمت آن ها خواهیم بود، چراکه در بورس دیگر امکان کنترل قیمت به روش دستوری وجود ندارد. از طرف دیگر حامیان این طرح ها اعتقاد دارند با این کار شفافیت در بازار خودرو و مسکن بیشتر می گردد و متقاضیان خودرو و خریداران مسکن به عنوان مصرف نماینده نهایی، در ارتباط مستقیم با فراوری نماینده خودرو یا سازنده مسکن خواهند بود. همچنین بورس امکان سر و سامان دادن به شرایط ناامیدنماینده وام های مسکن را دارد و می تواند راهکار ای برای خانه دار شدن باشد.

طرح فروش متری مسکن از اواخر سال گذشته مطرح شده و در حال حاضر اوراق تسه بازار مسکن و بورس را به هم پیوند داده اند. عرضه خودرو در بورس هم یکبار در سال 96 رخ داده و در آن پنج هزار سراتو با عرضه اوراق، پیش فروش شد. با این حساب هر دو ایده، با تجربه قبلی همراه هستند.

مزایا و معایب عرضه خودرو در بورس

به گزارش خبرنگاران، خودرو فقط در بورس قابل عرضه خواهد بود. اگر طرحی مجلس برای ساماندهی بازار خودرو ارائه نموده به مرحله اجرا دربیاید، فاصله چندانی تا تحقق این جمله نخواهیم داشت. چراکه بر اساس این طرح خودروساز ها تنها در بورس می توانند محصولات خود را عرضه نمایند. این طرح شرایط و جزئیات مخصوص خودش را دارد. برای مثال هر کس هر سه سال یک بار می تواند از بورس خودرو بخرد. خریداران خودرو از بورس اگر قبل از سه سال ماشین خود را بفروشند، مشمول اقتصادیات سنگین می شوند.

پیش از این محدودیت دوساله برای فروش خودرو در این طرح در نظر گرفته شده بود. اقتصادیات فروش قبل از سرانجام سه سال از زمان خرید خودرو، 80 درصد از مابه تفاوت قیمت خودرو در بورس و قیمت تمام شده یا همان قیمت کارخانه در نظر گرفته شده. برای مثال اگر یک خودرو 100 میلیون تومان قیمت گذاری شده باشد و کسی آن را در بورس با قیمت 120 میلیون تومان بخرد، باید 80 درصد مابه تفاوت 20 میلیونی را یعنی حدود 16 میلیون تومان اقتصادیات پرداخت کند. این مورد برای جلوگیری از دلالی در طرح مجلس آمده.

آنطور که سخنگوی کمیسیون صنایع و معادن مجلس می گوید، اگر اختلافی بین قیمت تمام شده خودرو و قیمت فروش آن در بورس به وجود بیاید، مابه تفاوت این دو قیمت به جیب خودروساز نخواهد رفت. بلکه این مبلغ اضافه تر به یک صندوق در وزارت صنایع واریز خواهد شد و 10 دصد از منابع آن به عنوان پاداش به خودروساز می رسد. 50 درصد در قالب تسهیلات قرض الحسنه برای تحقیق و توسعه خودروسازان، 20 درصد برای توسعه شبکه حمل و نقل عمومی و جایگزین کردن خودرو های فرسوده و 20 درصد به عنوان تسهیلات به زوج های جوان که توان خرید خودرو ندارند پرداخت می گردد. با این حساب مابه تفاوت قیمت بازار و کارخانه دیگر به جیب دلال ها نخواهد رفت.

معایب: طرح عرضه خودرو در بورس مخالفان جدی دارند. یکی از موارد این است که عرضه خودرو توسط خودروساز ها خیلی کمتر از احتیاج بازار است. طوری که دو میلیون نفر برای خرید هشت هزار خودرو ثبت نام می نمایند. در صورتی که در بورس عرضه کمتر از تقاضا باشد، قیمت ها صعودی خواهد شد و ممکن است باعث گرانی خودرو گردد. در چنین حالتی خرید خودرو بیش از گذشته به آرزوی محال تبدیل می گردد. چراکه در شرایط فعلی روزنه امیدی هرچند کوچک به نام طرح های فروش فوق العاده برای خرید خودرو وجود دارد که با اجرای طرح عرضه خودرو در بورس همین روزنه کوچک هم از بین خواهد رفت. همچنین اگر دولت بخواهد برای قیمت خودرو در بورس سقف مشخص کند، دوباره شاهد رانت و اختلاف قیمت خودرو در بورس و بازار آزاد خواهیم بود. مورد دیگر اینکه خرید از بورس کالا شرایط خاص خودش را دارد که ممکن است خیلی از متقاضیان خودرو از آن آگاهی نداشته باشند.

مزایا: خودروساز ها با اجرا شدن طرح عرضه خودرو در بورس شرایط اقتصادی بهتری پیدا خواهند کرد. در حال حاضر خودروسازی ها زیان ده هستند و گفته می گردد این مورد به خاطر فروش خودرو با قیمت مصوب و کمتر از قیمت تمام شده آن است. با عرضه خودرو در بورس با قیمت واقعی، بخشی از مابه تفاوت قیمت پایه به خودروساز ها خواهد رسید.

مشتریان خودرو به عنوان مصرف نماینده با اجرا شدن طرح عرضه خودرو در بورس می توانند بدون انتظار برای برنده شدن در قرعه کشی صاحب خودرو شوند. دیگر لازم نخواهد بود خریدار خودرو سراغ دلال های بازار آزاد برود و با ثبت قیمت پیشنهادی خود در بورس کالا می تواند خودرو بخرد. هرچند این قیمت بالاتر از قیمت دستوری فعلی باشد. همچنین در صورت اجرای طرح پیش فروش خودرو در بورس مشابه آنچه در سال 96 برای خودرو سراتو رخ داد، مشتریان خودرو می توانند بعد از خرید در بورس کالا، از سود اوراق مشارکت استفاده نمایند و در صورت انصراف از خرید، اوراق خود را در بورس به مشتری دیگری بفروشند. در طرح فروش سراتو در بورس در سال 96 حدود پنج هزار خودرو با قیمت 87 میلیون تومان در بورس کالا عرضه شد.

بورس کالا با اجرا شدن طرح عرضه خودرو در بورس صندلی ویژه ای پیدا خواهد نمود. در حال حاضر تنها مواد اولیه فراوری مثل فولاد، سکه و زعفران و ... در بورس کالا عرضه می شوند و زمانی که خریداران خودرو مجبور به خرید از بورس کالا شوند، می توانیم رشد این بازار را ببینیم. از طرف دیگر با عرضه خودرو در بورس، صورت های اقتصادی شرکت های خودروساز شرایط بهتری پیدا خواهد نمود و ممکن است شاهد افزایش قیمت سهام آن ها در بورس باشیم. با توجه به عظیم بودن شرکت های خودروسازی، این موضوع می توان روی کل بازار سرمایه تاثیر بگذارد.

اقتصاددان ها از آزاد شدن قیمت ها استقبال می نمایند و مخالف جدی قیمت گذاری دستوری هستند. برای همین شاهد حمایت اغلب آن ها از عرضه خودرو در بورس هستیم. این مورد به کلی بازار سیاه خودرو را حذف خواهد نمود. پولی که در حال حاضر از مابه تفاوت قیمت خودرو در کارخانه و بازار به جیب دلال ها می رود، از بازار جمع خواهد شد و می تواند باعث آرامش بازار خودرو گردد. اتفاقی که نگاه سرمایه ای به خودرو را از بین می برد و خودرو دوباره به یک کالای مصرفی تبدیل خواهد شد.

مزایا و معایب عرضه مسکن در بورس

فروش متری مسکن، اولین طرح برای عرضه مسکن در بورس کالا است. بر اساس این طرح، انبوه ساز ها برای تامین اقتصادی پروژه های ساخت مسکن، خانه هایی که قرار است ساخته شوند را در بورس پیش فروش می نمایند. طوری که خریداران مسکن در بورس به ازای هر برگه اوراق بهادار، صاحب بخشی از مسکن خواهند شد. قیمت این اوراق طبیعتا در طرح پیش فروش کمتر از قیمت مسکن در بازار است و زمانی که پروژه تکمیل گردد، خریداران مسکن می توانند با ارائه اوراق خریداری شده، صاحب خانه شوند. این همه ماجرا نیست.

در حال حاضر اوراق تسه تنها راه ارتباط بین بورس و بازار مسکن هستند. خریداران اوراق تسه با ارائه آن به بانک می توانند وام مسکن دریافت نمایند. هرچند این وام با اقساط سنگین و قدرت کم برای پوشش هزینه های خرید خانه چندان برای خانه دار شدن امیدوارنماینده نیست. دیگر انواع وام مسکن هم شرایط مشابهی دارند. برای مثال در طرح وام مسکن جوانان، بعد از پنج تا 15 سال سپرده گذاری مداوم در بانک مسکن، نهایتا وام مسکن با شرایط 15 سال پیش پرداخت می گردد که رقم آن نسبت به قیمت روز مسکن تقریبا ناچیز است. درحالی که اگر سپرده گذاری در بانک جای خود را به سپرده گذاری در اوراق بورسی بگذارد، می تواند نتایج بهتری به همراه داشته باشد.

معایب: فروش مسکن در بورس می تواند به عاقبت طرح عرضه اوراق تسهیلات مسکن دچار گردد. قیمت هر برگه تسه در بورس نوسانات زیادی دارد و این روز ها به 80 هزار تومان رسیده. بعضی اوراق تسهیلات مسکن بانک ملی با نماد تملی هم تا 160 هزار تومان قیمت گذاری شده اند که باعث افزایش هزینه های دریافت وام مسکن می گردد. با توجه به اینکه قیمت ها در بورس براساس عرضه و تقاضا مشخص می گردد، ممکن است قیمت مسکن در بورس از بازار سبقت بگیرد و این مورد باعث افزایش قیمت مسکن گردد.

مزایا: با طرح فروش متری مسکن دیگر سرمایه گذاری در بازار مسکن بودجه میلیاردی نمی خواهد و هر کس می تواند با خرید حتی یک متر واحد مسکونی، در این بازار سرمایه گذاری کند. با این تفاوت که این سرمایه گذاری به جای دلالی و التهاب در بازار، نقش تامین اقتصادی برای ساخت مسکن را ایفا می نماید. همچنین امکان پیش خرید خانه با شرایط راحت تر و با هزینه کمتر برای کسانی که می خواهند سقفی بالای سرشان باشد، فراهم خواهد شد.

از طرف دیگر انبوه ساز ها دیگر برای ساخت مسکن مشکل اقتصادی نخواهند و می توانند با یاری بورس سرمایه لازم برای ساخت را به دست بیاورند. یکی از مسائل اصلی بازار مسکن، افزایش هزینه های ساخت است که باعث شده انبوه ساز ها نتوانند آنطور که باید مسکن جدید ساخته و به بازار عرضه نمایند.

در طرح وام مسکن جوانان، با جایگزین شدن سپرده گذاری در بانک با خرید اوراق در بورس، این بار دیگر ارزش سپرده گذاری در طول پنج تا 15 سال از بین نخواهد رفت و قیمت اوراق همگام با تورم افزایش پیدا می نماید. با این کار متقاضیان وام مسکن جوانان می توانند به جای پرداخت پول، سالانه رقم مشخصی اوراق از بورس بخرند و به بانک تحویل دهند. ارزش اوراق با توجه به تورم افزایش پیدا می نماید و آن ها در سرانجام مدت پنج یا 15 سال، متناسب با شرایط روز بازار وام مسکن جوانان دریافت می نمایند. در حال حاضر سقف وام مسکن جوانان 400 میلیون تومان است و به متقاضیانی که از سال جاری آغاز به سپرده گذاری نمایند، بین پنج تا 15 سال آینده پرداخت خواهد شد. کسانی که سال جاری بعد سال ها سپرده گذاری وام مسکن جوانان می گیرند، تنها حدود 80 میلیون تومان نصیبشان می گردد.

با جایگزین کردن اوراق بورسی با سپرده گذاری بانکی در طرح مسکن جوانان، دولت می تواند منابع لازم برای پرداخت تسهیلات را از فروش اوراق در بورس به دست بیاورد. با توجه به اینکه قیمت اوراق همگام با تورم افزایش پیدا می نماید، دولت هر سال منابع بیشتری برای پرداخت وام مسکن در اختیار خواهد داشت.